Op Open Monumentendag (zaterdag 9 september) zijn drie bunkers van Stichting Bunkerbehoud geopend van 10.00-17.00 uur.
De toegang is overal gratis, een vrijwillige bijdrage wordt gewaardeerd.
Bunker type 618 Toorenvliedt
Ook dit jaar hebben we flink gewerkt aan de verdere reconstructie van deze communicatiebunker. Je stapt terug in de tijd naar het moment van de oplevering in 1944. Duitse radio- en telecommunicatieapparatuur uit die tijd is zoveel mogelijk aanwezig.
Achtergrond bunker
Op het landgoed Toorenvliedt vestigde zich in de oorlog een Duits divisiehoofdkwartier in bunkers. Een groot deel ervan is nog aanwezig. Een van de meest belangrijke bunkers op Toorenvliedt is het communicatiecentrum dat samen met de commandopost voor de divisiecommandant het operationele hart van het divisiehoofdkwartier vormde. Vanuit deze bunker van het type 618, Nachrichtenstand für höhere Stäbe, werden telefoon- telex- en radioverbindingen onderhouden met de ondergeschikte eenheden op Walcheren en de Bevelanden, alsmede met de hogere staven in Antwerpen en Noord-Frankrijk. De bunker kon met zware gepantserde deuren hermetisch van de buitenwereld worden afgesloten en was beschermd tegen gifgasaanvallen door een luchtzuiveringsinstallatie. Gezien de omvang van de bunker was deze niet voorzien van normale bunkerkachels, maar van centrale verwarming. In de bunker stonden krachtige radiozenders opgesteld met bijbehorende ontvangstapparatuur en een uitgebreide telefooncentrale. Tevens bood de bunker onderdak aan een versleutelingsapparaat waarmee berichten werden ge(de)codeerd; de wereldberoemde Enigma. Voor het uitvoeren van onderhoud en reparaties aan het telefoonkabelnet was in de bunker een opslag- en stallingsruimte voor kabelrollen en meetkarren.
De bunker bestaat uit 11 ruimtes en is deels ingericht met originele communicatie-apparatuur uit de Tweede Wereldoorlog.
Observatiebunker type 143 Oranjemolen
Deze bunker bij de Oranjemolen in Vlissingen was een artillerie-observatiebunker. Een geschutsbatterij in het binnenland kreeg zijn vuur-coördinaten via de observaties uit deze bunker. De bunker ligt naast Uncle Beach, waar op 1 november 1944 onder bevel van luitenant-kolonel Robert Dawson Britse No. 4 Commando waaronder ook Franse en Nederlandse militairen (No 2 (Dutch) Troop) aan land gingen in het kader van operatie Infatuate I. Op 3 november was Vlissingen bevrijd van de Duitsers, een stap in het zuiveren van heel Walcheren. Hiermee was de Westerschelde vrij van de vijand en kon Antwerpen als haven worden gebruikt.
De bunker is deels ingericht in oude stijl met een kachel, luchtzuiveringsinstallatie en bedden.
Bunker type 700
In de anti-tankmuur bij Ritthem, die op zich al uniek is in zijn lengte, ligt deze geschutsbunker van het type 700. Klein maar zeer bijzonder, is dit het enige overgebleven exemplaar in de wereld. Door het 20 cm dikke stalen gebogen dak, in plaats van 2 meter beton, heeft hij een zeer laag profiel en kon de bunker goed gecamoufleerd worden. Ook vandaag moet je weten waar hij zit om hem op te merken. In de bunker stond een anti-tankkanon dat een aanvaller vanaf de landzijde kon afweren. Zo verdedigde dit stuk van het Landfront de rug van het Verteidigungsbereich Vlissingen. De bunker is alleen op Bunkerdag geopend.
Het nabijgelegen eeuwenoude Fort Rammekens (waar de Duitsers enkele bunkertjes bij en op bouwde) is ook geopend op deze dag.
Commandobunker type 621 Landfront
Het Verteidigungsbereich Vlissingen was zowel aan de zee- als landzijde verdedigd door een bunkergordel. Het commando voor het Landfront aan de oostkant van het Kanaal door Walcheren werd gevoerd vanuit een personeelsbunker type 621. Deze was gecamoufleerd als woning inclusief pannendak. Het geheel is in 2014 en 2015 teruggebracht in die staat. De bunker is ook van binnen te bezoeken.
Afwijkende openingstijden: de bunker is tot 16.00 uur geopend.
Bunkermuseum Zoutelande
Een dag later, op zondag 10 september, is het Bunkermuseum Zoutelande geopend tussen 12.30 – 16.30 uur.
Het museum is gevestigd in twee resterende bunkers van het steunpunt Lohengrin, te weten een personeelsonderkomen (type 502 = bunker 1) en een observatiepost (type 143 = bunker 2). In de personeelsbunker is een ruimte ingericht zoals die er in de oorlog uit heeft gezien. De andere ruimte toont allerlei objecten gerelateerd aan de Atlantikwall. Een wandeling het hoge duin op leidt naar de observatiebunker. Deze heeft een fenomenaal uitzicht over de Westerschelde en gaf in oorlogstijd coordinaten van vijandelijke doelen door aan de geschutsbatterijen in het achterland van Walcheren. Hier is een tentoonstelling over de Slag om de Schelde te zien.